علائم ADHD (بیش فعالی) چیست ؟
📌بیش فعالی :
وجود ۶ علامت یا بیشتر در کودکان تا سن ۱۶ سالگی، پنج علامت یا بیشتر در نوجوانان و بزرگسالان بالای ۱۷ سال، علائم باید حداقل ۶ ماه در فرد دیده شوند و برای سطح رشد فرد نامناسب باشند.
🔴 نمی تواند به جزئیات توجه کند و اشتباهاتی از سر بی دقتی در مدرسه، محل کار و دیگر فعالیت ها دارد.
🔴 به نظر می رسد وقتی با او حرف می زنند، گوش نمی دهد.
🔴 نمی تواند تمرکز خود را به یک وظیفه یا بازی معطوف کند.
🔴 غالباً دستورالعمل ها را رعایت نمی کند و نمی تواند تکالیف مدرسه، کارها یا وظایف خود را در محل کار انجام دهد (به عنوان مثال، تمرکز خود را از دست می دهد).
🔴 اغلب در سازماندهی کارها و فعالیت ها با مشکل روبرو است.
🔴 وسایل لازم برای کارها و فعالیت های خود را گم می کند (به عنوان مثال وسایل مدرسه، مدادها، کتابها، ابزارها، کیف پول، کلیدها، عینک، تلفن همراه).
🔴 غالبا از انجام کارهایی که نیاز به تلاش ذهنی در مدت زمان طولانی دارند، خودداری می کند.
به راحتی حواسش پرت می شود.
🔴 در فعالیت های روزمره اغلب دچار فراموشی است.
بیش فعالی و تکانشگری:
وجود ۶ علامت یا بیشتر در کودکان تا سن ۱۶ سالگی، پنج علامت یا بیشتر در نوجوانان و بزرگسالان بالای ۱۷ سال، علائم باید حداقل ۶ ماه در فرد دیده شوند و برای سطح رشد فرد نامناسب باشند.
🔴 اغلب با انگشتان دست یا پاها ضرب می گیرد.
🔴 وقتی انتظار می رود همه سر جایشان بنشینند، صندلی خود را مدام ترک می کند.
آنقدر در حال حرکت است که گویی یک موتور او را حرکت می دهد.
🔴 وقتی موقعیتش نیست، دائما می دود یا از جایی بالا می رود (بزرگسالانی که نمی توانند این کار را انجام دهند، احساس بی قراری می کنند).
اغلب قادر به بازی به صورت بی سر و صدا نیست.
🔴 بیش از حد صحبت می کند.
🔴 قبل از آنکه پرسش تکمیل شود، شروع به جواب دادن می کند.
🔴 با نوبت و صف مشکل دارد.
🔴 وسط حرف یا کار دیگران می پرد.
علاوه بر علائم فوق، فرد باید دارای شرایط زیر نیز باشد:
📌قبل از ۱۲ سالگی، چندین علامت بی توجهی یا بیش فعالی-تکانشگری در او دیده شود.
در موقعیت های مختلف (محل کار، مدرسه، خانه، در مهمانی ها و غیره) چندین علامت دیده شود.
شواهد روشنی مبنی بر ایجاد اختلال در عملکرد اجتماعی، مدرسه یا عملکرد کاری فرد در اثر وجود علائم دیده شود.
علائم ارتباطی با یک اختلال روانی دیگر (مانند اختلال خلقی، اختلال اضطراب یا اختلال شخصیت) نداشته باشد.
نشانه ها فقط در طول اپیزودهای اسکیزوفرنی یا یک اختلال روانی دیگر دیده نشوند.
📌انواع اختلال بیش فعالی-نقص توجه
براساس انواع علائم، سه نوع ADHD وجود دارد:
📌بی توجه بارز:
همانطور که از نام آن پیداست علائم کافی از بی توجهی در فرد دیده می شود، اما علائم تکانشگری و بیش فعالی در او دیده نمی شود.
همچنین متخصصان بر این باورند که بسیاری از کودکان مبتلا به این نوع از اختلال ممکن است به موقع تشخیص داده نشوند.
زیرا آن‌ها معمولا کلاس درس را برهم نمی‌زنند. این اختلال بیشتر در دختران دیده می شود.
📌پرتحرکی-تکانشی بارز:
برعکس حالت فوق، در این افراد علائم کافی از بیش فعالی و تکانشگری دیده می شود.
گرچه بی‌توجهی در این نوع از اختلال ADHD کمتر دیده می شود، اما همچنان ممکن است دشواری در تمرکز بر وظایف در افراد مبتلا به این اختلال دیده شود.
📌ترکیبی از هر دو :
این رایج ترین نوع اختلال ADHD است که علائم هر دو شکل اختلال در کودک دیده می شود.
📌علل ابتلا به اختلال بیش فعالی-نقص توجه
محققان در حال مطالعه بر روی علل و ریسک فاکتورهای این اختلال هستند تا بتوانند بهتر علائم آن را در فرد مدیریت کنند.
📌علل و ریسک فاکتورهای این اختلال هنوز ناشناخته است، اما تحقیقات جدید نشان می دهند ژنتیک نقش مهمی در ابتلا به آن بازی می کند.
علاوه بر ژنتیک، محققان دیگر ریسک فاکتورها را نیز مطالعه کرده اند، از جمله:
📌آسیب مغزی
📌عوامل محیطی در دوره جنینی و سن کم
📌مصرف الکل و سیگار در دوره بارداری
📌زایمان زودرس
📌وزن پایین هنگام تولد
نتایج تحقیقات از این دیدگاه رایج که مصرف زیاد شکر، تماشای تلویزیون، سبک فرزندپروری، فقر یا بحران های خانوادگی باعث این اختلال می شوند، حمایت نمی کنند.
البته عوامل زیادی، از جمله همین موارد فوق، می توانند علائم اختلال را تشدید کنند، اما به طور خاص از علل اصلی ابتلا به آن نیستند.
📌آیا ADHD نوعی ناتوانی یادگیری است؟
هر چند از آن به اختلال رشد عصبی یاد می شود، اما جز اختلالات یادگیری نیست.البته ممکن است کسانی که دچار اختلالات یادگیری هستند، دچار اختلال بیش فعالی-نقص توجه نیز باشند.
📌علائم ADHD باعث سخت تر شدن یادگیری می شوند.
📌درمان قطعی ADHD با رویکرد درمان تیمی توسط متخصصین کاردرمانی و رفتاردرمانی توسط روانشناس کودک و نوجوان و در صورت نیاز دارو درمانی توسط متخصصین روانپزشکی می باشد.
نویسنده : دکتر فاطمه جعفری
متخصص گفتاردرمانی از دانشگاه علوم پزشکی تهران
شبکه های اجتماعی توانبخشی ماندگار :
